Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2013

Ερείκη (Εrica)

Χαμηλός αειθαλής θάμνος της οικογένειας των Ερεικωδών (Ericaceae), η οποία αριθμεί πάνω από 700 είδη. Φτάνει σε ύψος στα 60-70 εκ., έχει μικρά, μακρόστενα φύλλα και μικρά άνθη χρώματος ροζ, μωβ ή λευκά που μοιάζουν με καμπανούλες. Ανθοφορεί από το φθινόπωρο μέχρι τα τέλη του χειμώνα-αρχές της άνοιξης, γι' αυτό και στις γερμανικές χώρες ονομάζεται Wintersonne (ήλιος του χειμώνα).Στην ανθοκομία χρησιμοποείται ως θάμνος καλύψεως μεγάλων επιφανειών ή σε συνθέσεις όπως οι βραχόκηποι.
Την συναντάμε αυτοφυή τόσο σε ζεστά και υγρά κλίματα όπως της Νοτίου Αφρικής και της Μεσογείου όσο και σε πιο βόρεια κλίματα όπως της Σκωτίας και της Σκανδιναβίας. Στην Σκωτία μάλιστα, το ρείκι (heather) αποτελεί το εθνικό τους φυτό, καθώς από την αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν για να βάφουν υφάσματα, να γεμίζουν τα στρώματά τους με το μυρωδάτα άνθη του αντί με πούπουλα και για να φτιάχνουν σκοινιά από τα ανθεκτικά κλωνάρια τους.
Στην χώρα μας συναντώνται αυτοφυή 3 είδη, γνωστά με την κοινή ονομασία ρείκια. Είναι μελισσοκομικό φυτό καθώς ελκύει τις μέλισσες, και παράγει άριστης ποιότητας μέλι. Παρά την γευστικότητά του και την θρεπτική του αξία δεν έχει ιδιαίτερη εμπορική επιτυχία καθώς κρυσταλλώνει γρήγορα. 



Χωράφια Ερείκης στην Σκωτία




Η Ερείκη χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην παραδοσιακή βοτανολογία, κυρίως στις ορεινές περιοχές της Ευρώπης, όπου υπάρχει αυτοφυές σε ολόκληρες εκτάσεις, ως θεραπευτικό φυτό. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του βοτάνου έχουν καταγραφεί ήδη από τον Μεσαίωνα: Ένα γερμανικό βιβλίο του 1565 αναφέρει τον διάσημο γιατρό της εποχής Πάουλους Εγκινέτα ο οποίος χρησιμοποιούσε τα άνθη, τα φύλλα και τους μίσχους του φυτού για την θεραπεία κάθε είδους πληγών. Ο Φουκς έγραψε το 1543 ότι το φυτό ανακουφίζει από τα δαγκώματα των εντόμων, ενώ ο σύγχρονός του Μάθιουλος το χρησιμοποιούσε για να θεραπεύει δαγκώματα φιδιών, μολύνσεις ματιών, ασθένειες της σπλήνας και για να διαλύει τον σχηματισμό λίθων στα εσωτερικά όργανα. Ο Νίκολας Αλεξάντερ, ένας Βενεδικτίνος μοναχός έγραψε ότι η κατανάλωση του εγχύματος ερείκης για τριάντα διαδοχικές μέρες πρωί και βράδυ ήταν επαρκής για να διαλύσει τις πέτρες από τους νεφρούς· τον 20ο αιώνα το ρείκι αναγνωρίστηκε από το ιατρικό γίγνεσθαι ως θεραπευτικό βότανα κατά των πετρών στην περιοχή των κύστεων και των νεφρών. 
Παραδοσιακά, στην Βόρεια Ευρώπη φτιάχνουν τσάι από τα άνθη του φυτού, μαζί με άνθη βάτου, φύλλα μύρτιλλου, βερόνικα, θυμάρι και άγρια φράουλα. Το φυτό συλλέγεται κατά την περίοδο της ανθοφορίας του και χρησιμοποιείται φρέσκο ή αποξηραμένο για την παρασκευή ροφήματος (δοσολογία: 1 κουτ.γλ. βοτάνου για 1 κούπα νερό) ή για εξωτερική χρήση.


Θεραπευτικές ιδιότητες

Έχει ηρεμιστικές και ήπιες υπνωτικές ιδιότητες, γι' αυτό συμβάλλει στην αϋπνία και στην αντιμετώπιση κάθε είδους σωματικής υπερδιέργερσης και εξάντλησης. Δρα ως αντισηπτικό και αντιφλεγμονώδες ιδιαίτερα στο ουροποιητικό και το πεπτικό σύστημα. Το αφέψημα του φυτού δρα θετικά στις πέτρες που σχηματίζονται στο ουροποιητικό σύστημα, κολικούς νεφρών, χρόνια κυστίτιδα, προστάτη και οιδήματα. Βοηθά σε προβλήματα γαστρίτιδας με υπερέκκριση πεπτικών υγρών, κολικούς των εντέρων, στις ασθένειες του συκωτιού και της χολής. Ως αντιφλεγμονώδες βοηθά στις φλεγμονές του λαιμού και της στοματικής κοιλότητας, στον βήχα και τα κρυολογήματα. Σε αρθρίτιδα, πολυαρθρίτιδα, ρευματισμό και ποδάγρα βοηθά τόσο το ρόφημα όσο και η εξωτερική χρήση με κομπρέσες και μπάνια.




  • Την ερείκη μπορούμε να την βρούμε σε όλα τα ανθοπωλεία, αντέχει το χειμώνα σε εξωτερικό χώρο που το βλέπει ο ήλιος και χρειάζεται αραιό πότισμα. 
  • Το μέλι ερείκης μπορεί να το βρει κανείς σε καταστήματα με είδη υγιεινής διατροφής. 

6 σχόλια:

  1. καλή σας ημέρα
    όταν λέμε όταν λέμε αντέχει χειμώνα .... πόσο χειμώνα .... μπορεί να αντέξει χειμώνα Φλώρινας σε -20 και κάτι
    ευχαριστώ !!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Στις σκανδιναβικές χώρες αποτελεί την πιο συνήθη εξωτερική φυτική διακόσμηση, οπότε μπορεί να αντέξει σε αρκετό κρύο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλησπέρα σας.
    Έχω αγοράσει αρκετές φορές μικρή ερείκη σε γλαστράκι. Κάθε φορά, το φυτό ζει για λίγο μόνο καιρό, όταν ξεραίνονται τα άνθη του ξεραίνεται και το υπόλοιπο.
    Έχω δοκιμάσει να διατηρήσω κάποια φυτά μέσα στο σπίτι, κάποια άλλα στο μπαλκόνι, κάποια με αραιό πότισμα, κάποια άλλα με πιο συχνό, κάποια τα μεταφύτεψα και κάποια άλλα όχι.
    Σε κάθε περίπτωση τα φυτά ξεραίνονται και δεν έχω βρει κάποιο μυστικό για να τα διατηρήσω, όσο κι αν έχω διαβάσει στο ίντερνετ.
    Ποια είναι η γνώμη σας; Τι μου διαφεύγει;

    Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. παρομοιως με τον "ανωνυμο" δεκαδες μου εχουν ξεραθει κ προσφατα φυτεψα καποια καπως μεγαλυτερα ολοφρεσκα, κ σε 2 μερες τ ακουμπας κ ειναι σαν αποξηραμενα!!! Τι συμβαινει;; Πως διατηρουνται στα φυτωρια κ μολις τα φερουμε σπιτι πεθαινουν;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κι εγώ έχω το ιδιο πρόβλημα, είτε το ποτίζω συχνότερα είτε όχι, ξεραινεται πολύ σύντομα μέσα σε μερικές μέρες. Δεν τα εχω μεταφυτευσει και τα αφηνω στα μικρα γλαστρακια. Επισης παρατηρώ ότι το χωμα τους με τις ρίζες απο κατω είναι μια ενιαία μάζα σα σφουγγάρι, σα να μην υπαρχει χώμα! Τι μπορει να φταιει?

    ΑπάντησηΔιαγραφή