Παρασκευή 24 Αυγούστου 2012

Γλαδιόλα (Gladiolus)


Ένα από τα ωραιότερα βολβοειδή λουλούδια του καλοκαιριού είναι η γλαδιόλα · θεωρείται δε ως το γενέθλιο άνθος του Αυγούστου. Πρόκειται για μονοκοτυλήδονο φυτό της οικογένειας των ιριδιδών (Iridaceae). Περιλαμβάνει εκατοντάδες είδη πολυετών ποωδών φυτών, τα οποία είναι δύσκολο να υπολογιστούν με ακρίβεια λόγω των πολυάριθμων ποικιλιών και υβριδίων που υπάρχουν, ωστόσο είναι γνωστά περίπου 250 - 300 είδη. Φύεται κυρίως στην Νότια Αφρική όπου συναντάμε τα περισσότερα είδη, ωστόσο εγγενή αλλά και ενδημικά είδη της συναντάμε στην δυτική και κεντρική Ευρώπη, στην νοτιοδυτική περιοχή της Μεσογείου, στην κεντρική Ασία και στην βορειοδυτική και ανατολική Αφρική. Οι νοτιοαφρικανικές γλαδιόλες δε, εισάγονταν σε μεγάλες ποσότητες στην Ευρώπη κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα, ενώ τα είδη τα οποία γνωρίζουμε σήμερα είναι στο σύνολο τους υβρίδια τα οποία άρχισαν να καλλιεργούνται συστηματικά από το 1841• μάλιστα πολλές από τις κοινές ποικιλίες διασταυρώθηκαν μετά το 1940 στην Αγγλία και την Ολλανδία.

Η γλαδιόλα καλλιεργείται κυρίως ως καλλωπιστικό φυτό. Αν και βολβόριζο φυτό, στην πραγματικότητα το υπόγειο μέρος του δεν είναι βολβός, αλλά τυπικός κορμός. Προτιμά τα θερμά και αμμώδη εδάφη, ενώ ανθίζει κατά τα τέλη της ανοίξεως με αρχές καλοκαιριού. Τα σκουροπράσινα, σπαθοειδή, μυτερά φύλλα της φύονται κοντά στην βάση ενός όρθιου ανθοφόρου βλαστού ύψους 0,60-1,20 μ. Τα άνθη είναι διατεταγμένα σε επιμήκη ταξιανθία στάχυ, ο οποίος είναι συνήθως μονόπλευρος · το περιγόνιο τους αποτελείται από έξι ανισομήκη τμήματα τα οποία σχηματίζουν δίχειλη στεφάνη με κοντό σωλήνα.


Υπάρχει μεγάλη χρωματική ποικιλία στα άνθη, τα οποία μπορεί να είναι μονόχρωμα ή δίχρωμα. Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει τέσσερα αυτοφυή είδη:
Gladiolus segetum (κοινώς, σπαθόχορτο), Gladiolus byzantinus, Gladiolus illyricus και Gladiolus glaucus.


Από την αρχαιότητα ορισμένα είδη χρησιμοποιούνταν για τις φαρμακευτικές – θεραπευτικές τους ιδιότητες με σκοπό την ίαση σωματικών ασθενειών, όπως κοινά κρυολογήματα, διάρροιες, επώδυνη έμμηνος ρύση καθώς και περιπτώσεις δυσκοιλιότητος. Οι Άγγλοι δε, χρησιμοποιούσαν την βάση από το στέλεχος του άνθους ως κατάπλασμα αλλά και στην αφαίρεση αγκαθιών και ακίδων. Τέλος, η σκόνη των βολβών αναμειγνύονταν με γάλα κατσίκας και το μείγμα χρησιμοποιούνταν επιτυχώς στην αντιμετώπιση κολικών. 


 ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ - ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ 


Ετυμολογικά το όνομα της προέρχεται από την λατινική λέξη gladius, που σημαίνει σπαθί (ξίφος) • μάλιστα συναντάμε σχετικές αναφορές στο σπουδαίο έργο του Πλίνιου του Πρεσβυτέρου, «Φυσική Ιστορία» (Naturalis Historia). Εξ άλλου και η επιστημονική ονομασία του φυτού είναι Ξιφίον, από την ελληνική λέξη ξίφος. Η γλαδιόλα θεωρείται ως το συμβολικό λουλούδι των Ρωμαίων μονομάχων. Εικάζεται ότι εξαιτίας της ετυμολογικής της προελεύσεως, η γλαδιόλα συμβολίζει το σθένος και την δύναμη του χαρακτήρα. Επίσης το άνθος της συμβολίζει την ανάμνηση, το πάθος και την αγάπη. 



Σε πολλά μέρη του κόσμου προσδίδουν στην γλαδιόλα μια πνευματική διάσταση και σημασία. Οι Κινέζοι, λόγου χάρη, την χρησιμοποιούν στις κηδείες αλλά και σε άλλες σημαντικές πνευματικές τελετές διότι θεωρούν ότι βοηθάει στην έλευση των ανθρώπων στον άλλον κόσμο καθώς και στην αναζήτηση του δρόμου τους προς τον ουρανό. 

Η γλαδιόλα μνημονεύεται και σε μυθολογικές αναφορές. Σύμφωνα με μια εκδοχή ενός μύθου του Οβίδιου, η Κέρες (Ceres), η ρωμαϊκή θεότητα της σποράς και της συγκομιδής, η όποια αντιστοιχεί στην θεά Δήμητρα της ελληνικής μυθολογίας, αγαπούσε ιδιαιτέρως ένα ιερό δάσος κοντά στην Θεσσαλία, στο οποίο τελούνταν αγροτικές εορτές προς χάριν της γονιμότητας. Κοντά στην περιοχή ζούσε ο Ερυσίχθονας, ένας ασεβής άνδρας ο οποίος δεν πίστευε στους θεούς και αφειδώς μάζευε καυσόξυλα από τα δέντρα του ιερού δάσους. Κατά μία εκδοχή, όταν οι προσκυνητές προσπάθησαν να τον σταματήσουν, αποκεφάλισε έναν από αυτούς. Από το αίμα του προσκυνητή ξεπήδησαν μικρά φυτά σε σχήμα ξίφους, τα οποία η θεά ονόμασε γλαδιόλες. Παρακινούμενη από εκδίκηση, η Κέρες τιμώρησε τον Ερυσίχθονα διατάζοντας την Πείνα να μπει στο σώμα του. Αυτός αδυνατώντας να βρει αρκετή τροφή για να ικανοποιήσει την όρεξή του, πούλησε την κόρη του, την Μήστρα, για να αγοράσει περισσότερα τρόφιμα. Η κόρη του κατάφερε να δραπετεύσει στο δάσος, ωστόσο η θεά την μεταμόρφωσε σε γλαδιόλα για να φροντίζει τον άνδρα που σκοτώθηκε από τα χέρια του πατέρα της. Όταν ο Ερυσίχθονας δεν μπορούσε να βρει πλέον τροφή και η επιθυμία του ολοένα μεγάλωνε, η Πείνα τον ανάγκασε να φάει το ίδιο του το κρέας έως ότου πέθανε.




Η Γλαδιόλα στην ζωγραφική 














Πέμπτη 16 Αυγούστου 2012

Αύγουστος


Ο Αύγουστος (Augustus) είναι ο τρίτος μήνας του καλοκαιριού και ο όγδοος του έτους, κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Αύγουστος κατείχε την έκτη θέση, γι' αυτό αρχικά η λατινική ονομασία του ήταν Sextilis. Σύμφωνα με ένα διάταγμα της Συγκλήτου (senatus consultum) που αφηγείται ο Λατίνος συγγραφέας Μακρόβιος, ο Sextilis μετονομάστηκε σε Αύγουστος προς τιμήν του Οκταβιανού Αυγούστου, ονομασία η οποία επιβιώνει μέχρι σήμερα. Η μετονομασία έγινε διότι κατά τον μήνα αυτόν, ο Οκταβιανός ανήλθε για πρώτη φορά στην υπατεία, κατήγαγε τρεις περιφανείς θριάμβους, τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο και υπέταξε την Αίγυπτο ( την 15η Sextilis το 30 π.Χ.).Μετά τον θάνατό του το 14 μ.Χ. , η Σύγκλητος του απέδωσε την θεϊκή ιδιότητα και όρισε την λατρεία του από τους Ρωμαίους. Έτσι η λέξη Augustus ερμηνεύτηκε και ως σεβαστός και ιερότατος. Ο Αύγουστος έχει 31 ημέρες∙ την εξήγηση γι’ αυτό μας δίνει ένας δημοφιλής μύθος: ο Οκταβιανός επιθυμούσε ο Αύγουστος να έχει ισάριθμες ημέρες με τον Ιούλιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα. 

Ετυμολογικά εικάζεται ότι ονομάστηκε έτσι από την λατινική λέξη augeo, που σημαίνει αύξω, αυξάνω. Άλλωστε, κατά την διάρκεια του Αυγούστου αυξάνουν και ωριμάζουν τα σταφύλια και τα σύκα, βασικές τροφές κατά την αρχαιότητα. Σύμφωνα με μια δεύτερη εκδοχή, κάποιοι αποδίδουν την ονομασία του στην λέξη augur, που σημαίνει οιωνοσκόπος, δεδομένης, μέχρι και σήμερα, της συνήθειας πολλών ανθρώπων να «διαβάζουν τα σημάδια» με σκοπό να προβλέψουν τον καιρό και τα μελλούμενα. 

Στο αττικό ημερολόγιο ο Αύγουστος ήταν ο δεύτερος μήνας του έτους , διάρκειας 29 ημερών και ονομάζονταν, κατά το ήμισυ του, Μεταγειτνιών. Ήταν αφιερωμένος στον θεό Απόλλωνα και κατά την διάρκειά του εορτάζονταν τα «Μεταγείτνια», ή «Μετοίκια», αλλά και άλλες σπουδαίες εορτές όπως τα Ηράκλεια και η γενέθλια εορτή της θεάς Εκάτης. 

Τα «Μεταγείτνια» εορτάζονταν την 7η ημέρα • πρόκειται για παλαιά ιωνική εορτή προς τιμήν του Μεταγειτνίου Απόλλωνος και σήμαινε την αλλαγή της γειτνιάσεως προς ετέρους, η οποία αλλαγή αφορούσε την αλλαγή πόλεως είτε λόγω εξορίας, αποικίας ή άλλων δραστηριοτήτων, κυρίως πολιτικών. Εξάλλου η εορτή είχε κυρίως πολιτική και κοινωνική σημασία, ενώ ο Απόλλων έφερε τον τίτλο του ρυθμιστή της αρμονίας και της ειρήνης μεταξύ των δύο πόλεων και των κατοίκων αυτών. Κατά τον εορτασμό τελούνταν θυσίες και δίδονταν προσφορές στους θεούς, ωστόσο δεν γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες για το ύφος και το περιεχόμενο των τελετών αυτών. Πιστεύεται ότι η εορτή καθιερώθηκε από τους Ίωνες και εορταζόταν στις περισσότερες πόλεις του Ιωνικού κόσμου όπως η Μίλητος, η Έφεσος, η Σάμος και η Δήλος. 

Ἀπόλλων καὶ Σιβύλλα Κυμαία - G. D. Cerrini

Την 21η – 23η ημέρα τελούνταν στην αρχαία Αθήνα, συγκεκριμένα στην περιοχή Κυνόσαργες του δήμου Διομείας μεταξύ Λυκαβηττού και Ιλισού, τα Ηράκλεια εν Κυνοσάργει. Η γιορτή των Ηρακλείων ήταν ένα εύθυμο έθιμο με φαγητό και ποτό καθώς και θεαματικές αθλητικές επιδείξεις, το οποίο συνδύαζε την λατρεία του ημίθεου Ηρακλή, του Απόλλωνος, του Διός και της Αθηνάς. Ο Δίομος, ο οποίος υπήρξε καλός φίλος του Ηρακλή συνήθιζε να κάνει θυσία προς τιμήν του. Κάποια φορά ένας σκύλος άρπαξε το προσφερόμενο κρέας και απομακρύνθηκε, γεγονός που θορύβησε τον Δίομο, ο οποίος έντρομος απευθύνθηκε στο Μαντείο για χρησμό. Ο χρησμός έλεγε ότι έπρεπε να φτιάξει βωμό προς τιμήν του Ηρακλή στο σημείο που ο σκύλος εναπόθεσε το κρέας. Με την κατασκευή του βωμού, ο Δίομος ίδρυσε και τον ομώνυμο οικισμό. 

Τέλος, την τελευταία ημέρα του μηνός εορταζόταν η κατά παράδοση γενέθλιος ημέρα της θεάς Εκάτης. 


 ΑΛΛΟΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ


Και στην Ρώμη κατά την διάρκεια του Αυγούστου τελούνταν σπουδαίες γιορτές. Στις 13 του μηνός τελούσαν στην περιοχή της λίμνης Νέμι, εορτή προς τιμήν της θεάς Διάνας, της παρθένου θεότητος του κυνηγιού, αντίστοιχη με την Άρτεμη της ελληνικής μυθολογίας. Η εορτή περιελάμβανε πομπή στεφανωμένων με τριαντάφυλλα γυναικών οι οποίες κρατούσαν αναμμένες δάδες. Στην εορτή αυτή τιμούσαν και τον θεό Βίρμπιους ο οποίος αποτελούσε με την Διάνα ιερό ζευγάρι. Ο Βίρμπιους (Virbius) αντιστοιχούσε στον Ιππόλυτο για τον οποίον οι αρχαίοι Ρωμαίοι πίστευαν ότι όταν ο Ασκληπιός, τον οποίο επανέφερε στην ζωή η Άρτεμις, τον μετέφερε στην Ιταλία στο άλσος της Αρικίας. Στο άλσος απαγορεύονταν η είσοδος στα άλογα καθώς ο θάνατός του σχετίζονταν μ’ αυτά.

 Μια ακόμη εορτή ήταν τα Vinalia, προς τιμήν του Δία και της Αφροδίτης. Πρόκειται για ρωμαϊκά φεστιβάλ του κρασιού και των κήπων. Στις 19 Αυγούστου, πριν από την συγκομιδή και την συμπίεση των σταφυλιών εορταζόταν το rustica Vinalia («αγροτικό Vinalia»), το οποίο ακολουθούσε το prima Vinalia («πρώτο ή αστικό Vinalia»), τελούμενο στις 23 Απριλίου, με σκοπό να ευλογήσει το κρασί.

Στις 23 του ίδιου μήνα τελούνταν τα Vulcanalia, προς τιμήν του θεού Βούλκαν, γιού του Γιούπιτερ (Δίας) και της Γιούνο ( Ήρα) ο οποίος αντιστοιχούσε στον θεό Ήφαιστο. Κατά τον εορτασμό πρόσφεραν στον θεό ψάρια στην θυσιαστήρια πυρά •η θυσία είχε συμβολικό χαρακτήρα και στηριζόταν στην αντίθεση του υγρού στοιχείου και της φωτιάς, στοιχείο αντιπροσωπευτικό του θεού. 

Στους βυζαντινούς χρόνους, και έως πρόσφατα σε μερικά μέρη της ελληνικής υπαίθρου, η 31η Αυγούστου θεωρείται ως κλειδοχρονιά, τέλος του έτους, συνοδευόμενη από διαβατήρια έθιμα ανάλογα της Πρωτοχρονιάς. 


ΕΘΙΜΑ & ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ 


Οι πρώτες ημέρες του Αυγούστου, άλλοτε οι πρώτες έξι και άλλοτε οι δώδεκα, στα περισσότερα μέρη της Ελλάδος καλούνται Δρίμες και θεωρούνται δυσοίωνες. Αποφεύγεται δε, η εκτέλεση μερικών εργασιών, διότι τυχόν εκτέλεση αυτών συνεπάγεται ανεπανόρθωτη φθορά. 
Σε πολλά χωριά της πατρίδος μας κατά την διάρκεια των Δριμών δεν λούζονται γιατί φοβούνται μήπως καταστραφούν τα μαλλιά τους, κι ούτε πλένουν τα ρούχα τους διότι τα πλυθέντα υφάσματα θα «δριμιάσουν» ή θα «δριμοκοφτούν». 
Παλαιότερα οι νοικοκυρές συνήθιζαν να καθαρίζουν τα χάλκινα αγγεία κι όλα τα σπιτικά σκεύη για να μην υπάρχει ίχνος από "άρτεμα" πάνω σ' αυτά. 

Στη Νάξο δεν ποτίζουν τα φυτώρια τους υπό τον φόβο μήπως τους ξεραθούν, ενώ δεν κόβουν σταφύλια και σύκα έως την λήξη των δαιμονισμένων ημερών. Επίσης, δεν κολυμπούν διότι φοβούνται ότι θα γεμίσει το σώμα τους με εξανθήματα. 
Στην Κύπρο οι Δρίμες καλούνται «κακαουστιές», δηλαδή κακές ημέρες του Αυγούστου, ενώ στον Πόντο το διάστημα των ημερών αυτών λέγεται «Σαπίας», διότι τις ημέρες αυτές σαπίζαν τα δέρματα, τα υφάσματα και τα ξύλα. 

Στην Σύμη τις συναντάμε ως Αλουστίνες και φέρονται ως άστατες γυναικείες μορφές, με λευκά μακριά φορέματα, οι οποίες έβγαιναν τις νύχτες χωρίς φεγγάρι, τριγυρνούσαν χωρίς παπούτσια μέσα στο σκοτάδι και χόρευαν έως ότου ξημερώσει. Μόλις λαλούσε ο πετεινός εξαφανίζονταν. 

Στην Λέσβο, στην Χίο, στην Αιτωλία και στην Αρκαδία αυτές οι δυσοίωνες ημέρες φέρουν το όνομα «δρίματα». Στην Πελοπόννησο δε, χαρακτηρίζουν ως Δρίμες τα Σάββατα του Μαρτίου και τις Δευτέρες του Αυγούστου όπου δεν τολμούν να κόψουν ξύλα διότι, κατά την παράδοση, αυτά θα σαπίσουν και θα «σακαριάσουν» (δηλαδή θα καταστραφούν από τα σκουλίκια). "Τ' Αυγούστου οι Δρίμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα". 
Ούτε τα παιδιά γλιτώνουν από αυτές τις προλήψεις, δεδομένου ότι τα μεσημέρια τα κλείνουν μέσα στα σπίτια, λέγοντας τους : "Μην βγαίνετε έξω, μην περνάτε απόμερα και τρίστρατα, γιατί οι Δρίμες θα σας κάνουν μεγάλο κακό." 


Για εκείνους που θεωρούν ότι οι Δρίμες διαρκούν δώδεκα ημέρες και πως κάθε μία από αυτές αντιστοιχεί σε ένα μήνα της χρονιάς, τις ονομάζουν «μερομήνια». Οι γνωστικοί γέροντες εξετάζουν τα φαινόμενα των Δριμών και προμαντεύουν τον καιρό όλου του χρόνου, ενώ παράλληλα κάνουν προγνώσεις περί καλοτυχίας και κακοτυχίας.
Στους τσοπάνηδες μάλιστα συναντάμε την "σκυλομαντεία". Σηκώνονται πολύ πρωί, σχεδόν χαράματα, και ελέγχουν τον τρόπο που κοιμούνται τα σκυλιά τους. Εάν αυτά κοιμούνται ξάπλα με τεντωμένα τα πόδια, λένε: "Καλοχειμωνιά θα έχουμε και γλυκοκαιριά". Εάν δούνε όμως πως αυτά κοιμούνται μαζεμένα, κουλουριασμένα με το κεφάλι χωμένο στα πόδια τους, τότε λένε: "Κακοχειμωνιά θα έχουμε φέτος, κακοχειμωνιά με χιόνια και παγοβροχιές. 

Η πρώτη Αυγούστου θεωρείται συνήθως ως η έναρξη μιας νέας περιόδου και συνοδεύεται με αρκετά από τα λεγόμενα "διαβατήρια" έθιμα. Έτσι στην Λέσβο, ίσως και αλλού, πιστεύουν ότι την παραμονή της Πρωταυγουστιάς ανοίγουν οι ουρανοί και «ο,τι προφτάσεις να ζητήσεις θα το έχεις». Επιπλέον, ανάβουν στα τρίστρατα φωτιές (καψάλες) και τις «ξεπερνούν» (πηδούν) λέγοντας: 
"Ω, καλώς τον Άκστο! Σύκα, τσάι, καρύδια και καλά σταφύλια
Ψήνουν μέσα στην φωτιά κι ένα σκόρδο, παίρνουν τις σκελίδες του (τα λουβιά) και τις τρώνε για τον πυρετό.

Στην Ίμβρο πηδούν τον φανό λέγοντας: 
"Άχστε, Παράχστε, σαν απ'μ'ηύρις να μ'αφήσεις." 

Στην Μάδυτο λένε : 
"Άκστους, Παράκστους, καλώς μας ηύρ' η γι' Άκστους!" 

Ανάλογες είναι και οι συνήθειες στην Τήλο, όπου σκορπίζουν μέσα στο σπίτι άμμο ως σημάδι ευτυχίας και αφθονίας. Ακόμη δεν σαρώνουν ( δηλαδή δεν σκουπίζουν) το σπίτι, για να μην ρίξουν έξω μαζί με τα σαρίδια και τα καλά του σπιτιού. 
Στο Ζαγόρι της Ηπείρου το πρωινό της Πρωταυγουστιάς τρώνε κόκκινα κράνα για να είναι γεροί όλο το χρόνο. 



ΔΗΜΩΔΕΙΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ & ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ 


Ο Αύγουστος, όπως λέει κι ο λαός μας, είναι «ο μήνας που τρέφει τους ένδεκα», εξαιτίας της αφθονίας των καρπών και των φρούτων που συναντάμε κατά την διάρκεια του. Γι’ αυτό τον λόγο τον ονομάζουν Τραπεζοφάγο, Πεντεφά ή Παντεφά.
"Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ήσουν δυο φορές το χρόνο!".

Ένα ακόμη προσωνύμιο του μήνα είναι Συκολόγος λόγω της συγκομιδής των σύκων. 
Τον συναντάμε επίσης και ως Σταφυλά, Τρυγητή και Τρυγομηνά.


Λέγεται και Δριμάρης λόγω των δεισιδαιμονικών αντιλήψεων που ακολουθούν τις Δρίμες.
Δεδομένου ότι από τον Αύγουστο, τουλάχιστον παλαιότερα, ξεκινούσε το πρώιμο κρύο, ο λαός έλεγε : 
«ο Αύγουστος επάτησεν, η άκρα του χειμώνα» και «Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι

Άλλες γνωστές παροιμίες της ελληνικής υπαίθρου είναι οι ακόλουθες : 

"Καλή λαβιά τον Αύγουστο και γέννα τον Γενάρη!" 
"Αύγουστε τραπεζοφόρε να ήσουν τρεις βολές το χρόνο!" 
"Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος!" 
"Ήρθε ο Αύγουστος, πάρε την κάπα σου!" 
"Μπήκε ο Αύγουστος, η άκρη του χειμώνα!"
"Να είσαι καλά τον Αύγουστο, που είναι παχιές οι μύγες!" 
"Τον Αύγουστο τον χαίρεται οπόχει να τρυγήσει!" 
"Κάθε πράγμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο!"
"Τ' Αυγούστου τα πεντάλιρα, τον Μάη αναζητούνται!"
"Τ 'Αυγούστου τα βοριάσματα, χειμώνα αναθυμιούνται!"
"Ο Αύγουστος κι ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα!"
"Να σε πάρει η ομπρός του Μάη κι η πίσω του Αυγούστου!"
"Του Αυγούστου το νερό, αρρώστια στον ελιοκαρπό!"
"Θεός να φυλάει τα λιόδεντρα απ' το νερό τ' Αυγούστου!" 
"Αύγουστος άβρεχος, μούστος άμετρος!" 
"Τ' Αυγούστου και του Γεναριού, τα δυο χρυσά φεγγάρια!"
"Ζήσε Μάη να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι!"
"Να είσαι καλά τον Αύγουστο με δεκαοχτώ βελέτζες!" 
"Τον Μάη με πουκάμισο, τον Αύγουστο με κάπα!" 
"Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ' Αυγούστου το φεγγάρι!" 
"Ο Αύγουστος πουλάει κρασί, ο Μάης πουλά σιτάρι!" 
"Αυγουστοοικοδέσποινα, καλαντογυρεύτρα!" 
"Από Μαρτιού πουκάμισο, κι απ' Αύγουστο σεντόνα!"
"Δεκαπέντησεν ο Αύγουστος, πυρώσου και μην εντρέπεσαι!"


  Ο Αύγουστος στην τέχνη 

Ποίηση 

Ο Αύγουστος

Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά 
Κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά
Αύγουστε μήνα και Θεέ σε σέναν ορκιζόμαστε 
Πάλι του χρόνου να μας βρεις στο βράχο να φιλιόμαστε 
Απ΄την Παρθένο στον Σκορπιό χρυσή κλωστή να ράψουμε 
Κι έναν θαλασσινό σταυρό στη χάρη σου ν΄ανάψουμε 
Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά 
Κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά.

 (Τα Ρω του Έρωτα, Οδυσσέας. Ελύτης ) 


Ζωγραφική 


Actaea - the Nymph of the Shore


Murillo - Vendedores de fruta



Παρασκευή 10 Αυγούστου 2012

Περσείδες : Πεφταστέρια του Αυγούστου




Οι πρώτοι Περσείδες του φετινού καλοκαιριού έκαναν ήδη την εμφάνισή τους, και το φαινόμενο θα κορυφωθεί σήμερα, από το βράδυ ως την αυγή. Το σκοτάδι της νέας Σελήνης θα βοηθήσει τους επίδοξους παρατηρητές να απολαύσουν καλύτερα αυτή την οικογένεια των διαττόντων αστέρων. Οι διάττοντες αστέρες, όπως είναι η επιστημονική ονομασία των «αστεριών» που συχνά βλέπουμε να «πέφτουν» στον βραδινό ουρανό, δεν είναι βέβαια αστέρια. Είναι μικρά θραύσματα ύλης, συνήθως όχι μεγαλύτερα από ένα βότσαλο, που έχουν αποκολληθεί από την επιφάνεια κάποιου κομήτη και περιφέρονται κατά μήκος της τροχιάς του, γύρω από τον Ήλιο. Κάθε φορά που η Γη διασχίζει την τροχιά ενός κομήτη, «σαρώνει» αυτά τα θραύσματα, έστω και αν ο κομήτης δεν βρίσκεται κοντά στην Γη. Τα θραύσματα εισέρχονται στην γήινη ατμόσφαιρα, θερμαίνονται από την τριβή με τον αέρα και φωτοβολούν, αφήνοντας ένα φωτεινό ίχνος προτού διαλυθούν. 

Κάθε χρόνο στις 12 Αυγούστου η Γη διασχίζει την τροχιά του κομήτη Σουίφτ-Τατλ και εκείνο το βράδυ έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε δεκάδες διάττοντες αστέρες οι οποίοι ονομάζονται Περσείδες, επειδή το ακτινοβόλο σημείο τους, δηλαδή το σημείο του ουρανού από το οποίο φαίνονται να προέρχονται, βρίσκεται στον αστερισμό του Περσέα. Φέτος οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για παρατήρηση, επειδή σήμερα το βράδυ έχουμε νέα Σελήνη και ο ουρανός θα είναι σκοτεινός. Οποιαδήποτε ώρα μετά την δύση του Ηλίου και ως την ανατολή είναι κατάλληλη για παρατήρηση, αλλά το θέαμα διαφέρει από ώρα σε ώρα. Ο αστερισμός του Περσέα ανατέλλει πάνω από τον βορειοανατολικό ορίζοντα γύρω στις 9 το βράδυ, και λίγο μετά από αυτή την ώρα εμφανίζονται οι πιο εντυπωσιακοί Περσείδες, αυτοί που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα σχεδόν παράλληλα με την επιφάνεια της Γης. Κινούνται αργά και αφήνουν μακριά ίχνη, αλλά ο αριθμός τους δεν είναι μεγάλος, περίπου 2-3 την ώρα. 

Μετά τις 10, καθώς ο αστερισμός του Περσέα ανεβαίνει στον ουρανό, ο αριθμός των μετεώρων αυξάνει σημαντικά και φθάνει στον μέγιστο ρυθμό, πάνω από ένα μετέωρο το λεπτό λίγο πριν από την αυγή. Η δραστηριότητα είναι αυξημένη τις πρωινές ώρες επειδή λίγο πριν από την ανατολή του Ηλίου ο παρατηρητής βρίσκεται στο «μπροστινό» ημισφαίριο της Γης. Καθώς αυτή περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο συναντά περισσότερους Περσείδες για τον ίδιο λόγο που περπατώντας γρήγορα στην βροχή δεχόμαστε περισσότερες σταγόνες στο πρόσωπο από ό,τι στην πλάτη.
Για να χαρείτε το φαινόμενο δεν χρειάζεται κανένας ιδιαίτερος εξοπλισμός, αρκεί να στρέψετε το βλέμμα σας στον ουρανό. Να έχετε υπόψη ότι οι Περσείδες δεν εμφανίζονται με ομαλό ρυθμό. Συνήθως «πέφτουν» δύο-τρεις μαζί, και μετά ακολουθεί ένα μεγάλο διάστημα απραξίας. Κατά μέσον όρο θα πρέπει να παρατηρήσετε έναν Περσείδη το λεπτό. 

Και μια χρήσιμη πληροφορία για όσους θελήσουν να φωτογραφίσουν το φαινόμενο. Προτιμήστε μια «κλασική» φωτογραφική μηχανή με φιλμ, στρέψτε τον φακό προς τον ουρανό και αφήστε το διάφραγμα ανοιχτό για αρκετά λεπτά. Οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές δεν είναι κατάλληλες, επειδή εμφανίζουν παράσιτα με την μορφή φωτεινών και σκοτεινών κόκκων, εάν μείνει το διάφραγμά τους ανοιχτό περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα. 

Ενόσω κοιτάζουμε προς τον ουρανό περιμένοντας την εμφάνιση κάποιου Περσείδη, είναι ευκαιρία να παρατηρήσουμε και μερικά άλλα ενδιαφέροντα ουράνια σώματα. Μετά τα μεσάνυχτα ο αστερισμός του Περσέα θα είναι αρκετά ψηλά, στον βορειοανατολικό ουρανό, και ακριβώς κάτω από αυτόν και δεξιά θα βρίσκεται ο ζωδιακός αστερισμός του Ταύρου. Εκεί μπορείτε να παρατηρήσετε το αστρικό σμήνος των Πλειάδων, ορατό σαν ένα μικρό κόσμημα με έξι γαλαζωπά πετράδια. Ακριβώς κάτω από τις Πλειάδες θα μπορέσετε να διακρίνετε τον Άρη, ένα κοκκινωπό «αστέρι» που διαφέρει από τα υπόλοιπα επειδή δεν τρεμοσβήνει. Ο Άρης βρίσκεται στην φάση προσέγγισης με την Γη, και θα φθάσει στην πλησιέστερη απόσταση από τον πλανήτη μας τον προσεχή Δεκέμβριο. 




Οι δοξασίες και οι πρώτες παρατηρήσεις 

Τα συντρίμμια που αφήνουν πίσω τους οι κομήτες είναι τόσο περισσότερο απλωμένα κατά μήκος της τροχιάς του κομήτη από τον οποίον προέρχονται, όσο παλαιότερος είναι αυτός. Ο κομήτης Σουίφτ-Τατλ, το μητρικό σώμα των Περσειδών, περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο για περισσότερο από ένα εκατομμύριο χρόνια, και γι' αυτό τα συντρίμμια του έχουν δημιουργήσει ένα ομογενές σύννεφο, σε σχήμα σαμπρέλας, γύρω από την τροχιά του. Το αποτέλεσμα είναι ότι το φαινόμενο της βροχής των Περσειδών επαναλαμβάνεται σχεδόν με την ίδια ένταση κάθε χρόνο, εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια. Αναδιφώντας παλαιά κείμενα, οι ιστορικοί της Αστρονομίας διαπίστωσαν ότι η εμφάνιση μετεωρικής βροχής γύρω στις 10 Αυγούστου κάθε χρόνο είχε αναγνωρισθεί από πολύ παλιά. Μερικοί αρχαιοαστρονόμοι πιστεύουν ότι ο Άρατος, ένας έλληνας ποιητής που έζησε τον 3ο αιώνα π.Χ., αναφέρεται σε αυτό ακριβώς το φαινόμενο, όταν γράφει στο έργο του «Φαινόμενα» ότι «ο Περσέας περπατάει σηκώνοντας σκόνη με τα πόδια του». Ίσως όμως να περιγράφει απλά την θέση του Περσέα στον ουρανό, όπου η φαντασία των αρχαίων Ελλήνων τον ήθελε να πατάει πάνω στον Γαλαξία, τον οποίο ο ποιητής παρομοιάζει με ουράνια σκόνη. 

Σε πολλές περιοχές της Γερμανίας υπάρχει η παράδοση ότι κάθε χρόνο, το βράδυ της 10ης Αυγούστου, εμφανίζονται στον ουρανό τα καυτά δάκρυα του Αγίου Λαυρέντιου με την μορφή μετεώρων. Οι Περσείδες εμφανίζονται για πολλές βραδιές του Αυγούστου, πριν και μετά το μέγιστό τους στις 12 Αυγούστου, οπότε στις 10 του μηνός υπάρχει εμφανής δραστηριότητα, στην οποία στηρίζεται και η παραπάνω παράδοση. 
 Αντίθετα από την μακραίωνη λαϊκή παράδοση, οι σύγχρονοι αστρονόμοι ανακάλυψαν το φαινόμενο της μετεωρικής βροχής των Περσειδών μόλις το 1837. Στην συνέχεια το 1862 ανακαλύφθηκε ο κομήτης Σουίφτ-Τατλ και την σύνδεση των Περσειδών με αυτόν τον κομήτη έκανε το 1867 ο ιταλός αστρονόμος Σκιαπαρέλι. 

Η πορεία του κομήτη 

Η τροχιά του κομήτη Σουίφτ-Τατλ παρουσιάζει ανωμαλίες, που κάνουν δύσκολη την πρόβλεψη της μελλοντικής θέσης του στον ουρανό. Την χρονιά που ανακαλύφθηκε, το 1862, οι αστρονόμοι είχαν υπολογίσει ότι η περίοδος της κίνησής του ήταν 120 χρόνια. Έτσι θα έπρεπε να επανέλθει στην γειτονιά της Γης το 1982, όμως εμφανίστηκε με 10 χρόνια καθυστέρηση, μόλις το 1992. 
Ο λόγος της «ανωμαλίας» αυτής είναι το γεγονός ότι η επιφάνεια του κομήτη εξαχνώνεται ασύμμετρα από τις ηλιακές ακτίνες, όταν αυτός προσεγγίζει τον Ήλιο, και το φαινόμενο αλλάζει την τροχιά του κομήτη με τον ίδιο τρόπο που θα την άλλαζε ένας πυραυλοκινητήρας προσδεδεμένος επάνω του. Επειδή η δύναμη που προκαλεί η εξάχνωση δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί ποσοτικά, υπάρχει αβεβαιότητα για την ακριβή ημερομηνία της επόμενης διέλευσής του από το περιήλιο της τροχιάς του, δηλαδή από την πλησιέστερη προς τον Ήλιο απόσταση, η οποία αναμένεται το καλοκαίρι του 2126. 

Πηγή : Χ.Βάρβογλης, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.




Δευτέρα 6 Αυγούστου 2012

Δελτίο Οικολογικών & Περιβαλλοντικών Εκδηλώσεων - Αύγουστος 2012


15η ΓΙΟΡΤΉ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΎ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 

 έως τις 12 Αυγούστου 2012 



 Ο Δήμος Επιδαύρου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου διοργανώνουν για 15η συνεχή χρονιά τη Γιορτή Αγροτουρισμού Επιδαύρου. 
Η γιορτή, που θα διαρκέσει έως και τις 12 Αυγούστου 2012, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή από τις 19.00 μ.μ., θα πλαισιωθεί από μία σειρά ποικίλων θεματικών βραδιών και εκδηλώσεων που θα πραγματοποιούνται στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της Περιφέρειας Πελοποννήσου. 

Πληροφορίες / Επικοινωνία: 
 κ. Θάλεια Νουάρου,  
agroepidavros@gmail.com και τηλ. 27533.60202 26-31/08/2012 




1ο Θερινό Σχολείο «Μεσογειακά Τρόφιμα και Διατροφική Αξία», Λήμνος  

Tο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Πανεπιστημίου Αιγαίου διοργανώνει το 1ο Θερινό Σχολείο που θα διοργανώσει στις 26-31 Αυγούστου 2012 στη Μύρινα Λήμνου με θέμα: «ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ και ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ: Σύγχρονες Τάσεις στην Επιστήμη Τροφίμων και Διατροφής». 

Πληροφορίες & δηλώσεις συμμετοχής :






 «Αγροτικός Αύγουστος 2012» 
για την ανάδειξη των προϊόντων της ορεινής ενδοχώρας. 


Χανιά - 3 έως τις 8 Αυγούστου  

Στην «Ανάδειξη προϊόντων της Ορεινής Ενδοχώρας» επικεντρώνεται ο φετινός «Αγροτικός Αύγουστος», που διοργανώνει ο Δήμος Χανίων από τις 3 έως τις 8 Αυγούστου. 
Σημειώνεται ότι η έκθεση θα είναι ανοικτή τις ώρες 7.30 – 11.30 μ.μ. καθημερινά, ενώ παράλληλα με τη λειτουργία της και στον ίδιο χώρο, θα πραγματοποιούνται πολιτιστικές βραδιές με τη συμμετοχή παραδοσιακών συγκροτημάτων των Χανίων.