Ρίγανη «Θαλλώ»

Η ρίγανη « Θαλλώ » συλλέχθηκε από τα βουνά της ορεινής Αιγιαλείας.

Ορίγανον το κοινόν (Origanum vulgare)

 

Η ρίγανη ανήκει στο γένος Ορίγανο της τάξης των λαμιωδών (Lamiaceae) αγγειόσπερμων φυτών. Πρόκειται για αρωματικό ποώδες, πολυετές, ιθαγενές και θαμνώδες φυτό της Μεσογείου και της Κεντρικής Ασίας με ξυλώδη κορμό χωρίς ελαστικότητα. 

Το ύψος του φθάνει τα 20 – 80 εκατοστά και αναπτύσσεται καλά σε ισχυρά αλκαλικά εδάφη αλλά και σε πολύ φτωχά , ξηρά και πετρώδη. Τα κλαδιά του είναι λεπτά και σχηματίζουν ανθοφόρα κεφάλια στις άκρες, ενώ τα φύλλα του, χνουδωτά και σταχτόχρωμα, έχουν σχήμα αυγοειδές μήκους 1-4 εκατοστών. Αν τα τρίψουμε αναδύουν ευχάριστη αρωματική οσμή. Τα άνθη του έχουν χρώμα άσπρο-μωβ και έχουν επίσης ευχάριστο άρωμα. Ανθίζει, κυρίως,  από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο.

Από τα τέσσερα διαφορετικά είδη φυτών που αναφέρονται στην ρίγανη, το πιο διαδεδομένο στην χώρα μας είναι το Origanum vulgare. 
Η Ελληνική ρίγανη, της οποίας η ποιότητα θεωρείται η καλύτερη παγκοσμίως, είναι φυτό αυτοφυές, πολυετές και ποώδες. Συναντιέται εύκολα σε όλη την Ελλάδα σαν άγριο φυτό και βρίσκεται σε ορεινές και βραχώδεις περιοχές. Η καλλιέργεια της εντοπίζεται κυρίως στην Μακεδονία, την Θράκη, την Θεσσαλία αλλά και την Πελοπόννησο.  

Το όνομα της προέρχεται από τις λέξεις όρος και γάνος (λαμπρότητα), φυτό, δηλαδή, που λαμπρύνει το βουνό. Αναφορές από την Αρχαία Ελλάδα την καθιστούν ως σύμβολο χαράς και ευτυχίας καθώς συνήθιζαν το στεφάνι στους γάμους να περιέχει και κλαδιά ρίγανης. Ο Αριστοτέλης έγραφε ότι, αν κάποιο τραυματισμένο κατσίκι από βέλος κυνηγού, έτρωγε ρίγανη, η πληγή του έκλεινε. Οι κυνηγοί μέχρι και σήμερα συνηθίζουν, όταν σκοτώσουν ένα θήραμα, να βάζουν στην κοιλιά του μερικά κλωνάρια ρίγανη, για να μην μυρίσει μέχρι να φθάσουν σπίτι. Οι αρχαίοι Έλληνες, επίσης, γνώριζαν την θεραπευτική της αξία και την χρησιμοποιούσαν ως αφέψημα για να αντιμετωπίσουν κολικούς αλλά και για εξωτερική χρήση σε περιπτώσεις πρηξιμάτων και χρόνιων ρευματισμών.

Άλλες χρήσεις

Χρησιμοποιείται κατά κόρον στην κουζίνα εξαιτίας του χαρακτηριστικού αρώματος και της γεύσεως που αφήνει στο φαγητό ενώ παράλληλα φημίζεται και για τις φαρμακευτικές και τις αντιοξειδωτικές της ιδιότητες. Η ρίγανη είναι ένα από τα φυτά με την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C · υπολογίζεται δε ότι έχει δώδεκα φορές περισσότερο αντιοξειδωτική δράση από το πορτοκάλι. Είναι αντιφλεγμονώδης, βακτηριοκτόνα και η χρήση της έχει ποικίλες μορφές. 

Υπό μορφή αφεψημάτων ή εγχύματος χρησιμοποιείται για την ατονία των εντέρων, ως αποχρεμπτικό για τον βήχα, βοηθάει στην υπέρταση και την αρτηριοσκλήρυνση. Επιπλέον, διευκολύνει την πέψη και ηρεμεί το νευρικό σύστημα. Επίσης, είναι διουρητικό και εμμηναγωγό.
Υπό μορφή γαργάρων, χρησιμοποιείται ενάντια σε φλεγμονές και έλκη της στοματικής κοιλότητας και των αμυγδαλών. 

Η ρίγανη περιέχει πλήθος αιθέριων ελαίων προεξαρχόντων των thymol και carvacrol, τα οποία εμποδίζουν την δράση διαφόρων μικροοργανισμών προφυλάσσοντας τον οργανισμό από διάφορες ασθένειες. Μάλιστα, το αιθέριο έλαιο της ρίγανης (οριγανέλαιο) εξαιτίας των συστατικών που το αποτελούν χρησιμοποιείται για τις αντιμικροβιακές τους ιδιότητες στην βιομηχανία τροφίμων αυξάνοντας την ικανότητα συντήρησής τους και μειώνοντας την ανάπτυξη μικροβίων. Επίσης χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας. 

Εξωτερικά, χρησιμοποιείται υπό μορφή εμπλάστρων στην αρθρίτιδα και στους μυϊκούς πόνους. Είναι αποτελεσματικό στην καταπολέμηση των ψειρών ενώ χρησιμοποιείται και για πλύσεις σε πληγές, έκζεμα, φαγούρα, καλόγερους και πυώδη σπυριά. 

Οι βλαστοί της ρίγανης, λειτουργούν ως αποτελεσματικό κατάπλασμα διότι καταπραΰνουν μώλωπες και πρηξίματα. Τέλος, οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν τόσο σε στηθικά νοσήματα όσο και στην κάθαρση του αναπνευστικού συστήματος και των πνευμόνων.

Αποξήρανση φρέσκιας ρίγανης

Για να αποξηράνουμε την φρέσκια ρίγανη διαλέγουμε μια ημέρα με ήλιο ώστε να μην έχουν υγρασία τα φύλα της. Κόβουμε όλους τους βλαστούς που εξέχουν, οι οποίοι θα καλύψουν την κατανάλωση μας για περίπου ένα χρόνο. 

Σημείωση : Καλό είναι να μην κρατάμε τα αποξηραμένα φυτά και βότανα περισσότερο από ένα χρόνο, διότι με την πάροδο του χρόνου αλλοιώνεται το άρωμα τους. 

Τα τοποθετούμε σε ένα ταψί και αφαιρούμε όλα τα ξερά κλαδιά της ρίγανης. Έπειτα, την βάζουμε σε ένα τούλι και την κρεμάμε σε κάποιο ανατολικό σημείο του σπιτιού μας, για να το βλέπει ο ήλιος. Η διάρκεια θα εξαρτηθεί από την θερμοκρασία του χώρου. Τρίβουμε την ρίγανη και αφαιρούμε τα κλαδάκια και την αποθηκεύουμε σε ένα αεροστεγές βαζάκι για να μην χάνει το άρωμα της.