Οι λιβελλούλες ( ή αλλιώς αεροπλανάκια) ανήκουν στην τάξη των Οδοντογνάθων (Odonata) εντόμων, στην οποία συγκαταλέγονται περίπου 6000 είδη• 120 από αυτά συναντούμε στην Ευρώπη.Το μήκος του σώματός τους κυμαίνεται μεταξύ 22 και 85 χιλιοστών, το άνοιγμα των πτερυγίων τους μεταξύ 20 χιλιοστών και 115 χιλιοστών Υπάρχουν είδη που μπορούν να βλέπουν μέχρι 150 εικόνες ανά δευτερόλεπτο, να κινούν τα πτερύγιά τους πάνω-κάτω μέχρι 30 φορές ανά δευτερόλεπτο, και να επιταχύνουν ως και 50 χιλιόμετρα την ώρα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Η παρουσία τους στην Γη ξεπερνά τα 320 εκατομμύρια χρόνια, γεγονός που φανερώνεται και από την ανατομία των πτερυγίων τους, καθώς παρουσιάζουν αρκετά πρωτόγονα ανατομικά χαρακτηριστικά (Παλαιοπτερυγωτά).
Το όνομά τους προέρχεται από την λατινική λέξη libella που σημαίνει υδροστάθμη, υδρόμετρο. Κατοικούν σε υδροβιότοπους και όπου υπάρχει ρέον ύδωρ• οι νύμφες του εντόμου είναι υδρόβιες, ενώ τα ενήλικα έντομα χερσαία.
Οι νύμφες κατοικούν σε μεγάλη ποικιλία υδροβιότοπων, αλλά κυρίως σε γλυκά ή και υφάλμυρα νερά. Αρκετά είδη είναι πολύ επιλεκτικά ως προς το ζωτικό τους περιβάλλον, επιλέγουν πολύ καθαρά νερά με ορισμένο εύρος θερμοκρασιών, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο και ως δείκτες της ποιότητας του νερού. Κάποια είδη ζουν σε υγρές κοιλότητες δασών με πυκνή βλάστηση.
Ο αριθμός των σταδίων της νύμφης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες (είδος, θερμοκρασία, διαθέσιμη τροφή)• συνήθως αριθμούνται σε δέκα, αλλά δύσκολα διακρίνονται. Σε κάποια είδη η μεταμόρφωση ολοκληρώνεται σε δυο μήνες, ενώ σε άλλα μπορεί να κρατήσει μέχρι και πέντε έτη. Τα ενήλικα πια έντομα θα ζήσουν από 2 μήνες (εύκρατα κλίματα) μέχρι 1 έτος (τροπικά κλίματα).
Οι λιβελλούλες είναι κυνηγοί και αναζητούν τροφή με δύο τρόπους : είτε τριγυρίζουν ψάχνοντας για λεία, είτε κάθονται σε κάποιο κατάλληλο μέρος και αρπάζουν τα μικρότερα έντομα με τα πόδια τους.
Η συμπεριφορά των εντόμων καθορίζεται από ένστικτα• σε μια συγκεκριμένη κατάσταση ενεργούν αυτόματα ανάλογα με τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, αλλά και από εσωτερικούς παράγοντες όπως από τις αναλογίες ορμονών στον οργανισμό του εντόμου. Μόνο το ένστικτό τους τα καθοδηγεί ξέρουν στην εύρεση τροφής, στο ζευγάρωμα, στην εναπόθεση των αυγών τους, κτλ.
Η λιβελλούλα, λόγω της μακρόχρονης παρουσίας της στην Γη, χρησιμοποιείται ως σύμβολο σε πολλούς πολιτισμούς. Στην Ιαπωνία αντιπροσωπεύει το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, εμφανίζεται συχνά στα ποιήματα haiku και οι Σαμουράι την είχαν αναγάγει σε σύμβολο εσωτερικής δύναμης, θάρρους, ευκινησίας και πάνω από όλα, σύμβολο της Νίκης. Στην Κίνα συνδέουν τις λιβελλούλες με την αρμονία, την ευημερία και την καλοτυχία.
Στην ιρλανδική παράδοση και σε άλλες ευρωπαϊκές παραδόσεις, οι λιβελλούλες συνδέονταν με τις νεράϊδες• κάποιοι πίστευαν ότι αν ακολουθήσεις μια λιβελλούλα θα σε οδηγήσει σε κάποια νεράϊδα, ενώ άλλοι ότι τα έντομα αυτά είναι τα «άλογα» των νεραϊδών. Συνδέονταν γενικότερα και με την μαγεία και την πνευματικότητα και αντιπροσώπευαν την δυνατότητα της μετάβασης από τον υλικό στον πνευματικό κόσμο.
Η παρουσία τους στην Γη ξεπερνά τα 320 εκατομμύρια χρόνια, γεγονός που φανερώνεται και από την ανατομία των πτερυγίων τους, καθώς παρουσιάζουν αρκετά πρωτόγονα ανατομικά χαρακτηριστικά (Παλαιοπτερυγωτά).
Το όνομά τους προέρχεται από την λατινική λέξη libella που σημαίνει υδροστάθμη, υδρόμετρο. Κατοικούν σε υδροβιότοπους και όπου υπάρχει ρέον ύδωρ• οι νύμφες του εντόμου είναι υδρόβιες, ενώ τα ενήλικα έντομα χερσαία.
Οι νύμφες κατοικούν σε μεγάλη ποικιλία υδροβιότοπων, αλλά κυρίως σε γλυκά ή και υφάλμυρα νερά. Αρκετά είδη είναι πολύ επιλεκτικά ως προς το ζωτικό τους περιβάλλον, επιλέγουν πολύ καθαρά νερά με ορισμένο εύρος θερμοκρασιών, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο και ως δείκτες της ποιότητας του νερού. Κάποια είδη ζουν σε υγρές κοιλότητες δασών με πυκνή βλάστηση.
Ο αριθμός των σταδίων της νύμφης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες (είδος, θερμοκρασία, διαθέσιμη τροφή)• συνήθως αριθμούνται σε δέκα, αλλά δύσκολα διακρίνονται. Σε κάποια είδη η μεταμόρφωση ολοκληρώνεται σε δυο μήνες, ενώ σε άλλα μπορεί να κρατήσει μέχρι και πέντε έτη. Τα ενήλικα πια έντομα θα ζήσουν από 2 μήνες (εύκρατα κλίματα) μέχρι 1 έτος (τροπικά κλίματα).
Οι λιβελλούλες είναι κυνηγοί και αναζητούν τροφή με δύο τρόπους : είτε τριγυρίζουν ψάχνοντας για λεία, είτε κάθονται σε κάποιο κατάλληλο μέρος και αρπάζουν τα μικρότερα έντομα με τα πόδια τους.
Η συμπεριφορά των εντόμων καθορίζεται από ένστικτα• σε μια συγκεκριμένη κατάσταση ενεργούν αυτόματα ανάλογα με τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, αλλά και από εσωτερικούς παράγοντες όπως από τις αναλογίες ορμονών στον οργανισμό του εντόμου. Μόνο το ένστικτό τους τα καθοδηγεί ξέρουν στην εύρεση τροφής, στο ζευγάρωμα, στην εναπόθεση των αυγών τους, κτλ.
Η λιβελλούλα, λόγω της μακρόχρονης παρουσίας της στην Γη, χρησιμοποιείται ως σύμβολο σε πολλούς πολιτισμούς. Στην Ιαπωνία αντιπροσωπεύει το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, εμφανίζεται συχνά στα ποιήματα haiku και οι Σαμουράι την είχαν αναγάγει σε σύμβολο εσωτερικής δύναμης, θάρρους, ευκινησίας και πάνω από όλα, σύμβολο της Νίκης. Στην Κίνα συνδέουν τις λιβελλούλες με την αρμονία, την ευημερία και την καλοτυχία.
Στην ιρλανδική παράδοση και σε άλλες ευρωπαϊκές παραδόσεις, οι λιβελλούλες συνδέονταν με τις νεράϊδες• κάποιοι πίστευαν ότι αν ακολουθήσεις μια λιβελλούλα θα σε οδηγήσει σε κάποια νεράϊδα, ενώ άλλοι ότι τα έντομα αυτά είναι τα «άλογα» των νεραϊδών. Συνδέονταν γενικότερα και με την μαγεία και την πνευματικότητα και αντιπροσώπευαν την δυνατότητα της μετάβασης από τον υλικό στον πνευματικό κόσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου