Τα Θεραπευτικά Προϊόντα του Φυτικού Βασιλείου (Β' Μέρος)

Απόσπασμα από το βιβλίο, Βοτανολογία (Μέρος I),
Τα θεραπευτικά μέσα της Ιατροσοφίας (Τόμος II),
Πέτρου Γράβιγγερ, Εκδ. Διμέλη

Ερμητική Βοτανολογία

Θεωρία των αστρικών χαρακτήρων
Θεωρία των αστρικών χαρακτήρων

Εξ όλων των νεωτέρων βιολογικών ερευνών, τόσον επί των φυτών, όσο και επί του ορυκτού και ζωικού βασιλείου, συνάγεται ότι τα φυτά αποτελούν πολύ περισσότερον προηγμένας οργανικάς οντότητας από ό,τι μέχρι σήμερον οι επιστήμονες παρεδέχοντο. Κέκτηνται μίαν αρχήν παρουσιάζουσαν μεγάλην ομοιότητα προς εκείνο το οποίον καλούμεν «ψυχήν» και ίσως υποτυπωδώς αρχήν ανάλογον προς το «πνεύμα». Χαρακτήρ, ως γνωρίζομεν, μεταξύ άλλων, της ψυχής είναι η πρόσδοσις χαρακτηριστικής μορφής εις τα δημιουργημένα όντα ή μέλη των όντων (όργανα του ανθρωπίνου οργανισμού), εκ της οποίας δύναταί τις να συμπεράνη και περί του σκοπού υπάρξεως αυτών.
Εάν ούτως έχουν τα πράγματα, θα πρέπει και η εξωτερική μορφή των πλασμάτων να μη είναι τυχαία αλλά ν᾿ αντιστοιχή προς την εσωτερικήν αυτών φύσιν και χαρακτήρα. Συμπέρασμα τούτου είναι ότι υφίσταται Φυσιογνωμική όχι μόνον επί του ανθρώπου αλλά και επί των φυτών, των ορυκτών και των ζώων. Ο κλάδος εκείνος όστις ασχολείται με την γενικήν ταύτην Φυσιογνωμικήν έλκει τας αρχάς του εκ της Αρχαιότητος, εκλήθη δε διδασκαλία περί των αστρικών χαρακτήρων (Signatur). O Παράκελσος υπεστήριξε και ηδραίωσε την θεωρίαν ταύτην, τούτον δε ηκολούθησαν οι μαθηταί του Crollius και Porta.
Ιδού πως εν συντομία αναπτύσσει την θεωρία ταύτην ο πρώτος : «Όλα τα σώματα έχουσι μορφάς. Ομοίως όλα τα φάρμακα έχουσι μορφάς. Η μία είναι αόρατος, η ετέρα ορατή. Η μία είναι στοιχειακώς σηματική, η άλλη πνευματικώς αστρική. Εκ τούτου συνάγεται ότι κάθε ιατρός πρέπει να κατέχη ένα Herbarium Spiritualem Sidereum. Εάν το φυτόν παρουσιάζη π.χ. την μορφήν ποδός, ανήκει εις την θεραπευτικήν των ποδών. Εάν έχη την μορφήν των χειρών, ανήκει εις τας χείρας. Εκείνος όστις γνωρίζει την αστρικήν ταύτην ανατομίαν της ουσίας της Φύσεως, δύναται να θεωρηθή ως τέλειος ιατρός. Όλα τα μέλη του ανθρώπου έχουν κατ’ αυτόν τον τρόπον την μορφήν των επί των όντων της Φύσεως, τόσον επί των λίθων, όσο και επί των μετάλλων και των φυτών (Άπαντα, Τόμος Ι).
Ο Crollius εις την “Βασιλικήν Χημείαν” του επαναλαμβάνει ότι η θεωρία των αστρικών αποτυπωμάτων στηρίζεται επί της αναλογίας της μεταξύ του μικροκόσμου και μακροκόσμου υπαρχούσης και επί της αρχής ότι κάθε αντικείμενον υποδεικνύει δια της μορφής του την χρήσιν διά την οποία η Φύσις το προώρισεν: «Το φυτόν είναι είς ζων οργανισμός, όστις εκδηλώνει εις τον εντριβή ιατρόν τας ιδιότητας αυτού, όχι διά της φωνής, αλλά διά του αστρικού αποτυπώματος, Τούτο είναι μία θαυμασία απόδειξις της θείας προνοητικότητος, χρησιμοποιούσης παν μέσον δια να δηλώση εις ημάς τας κεκρυμμένας ιδιότητας εις τα έγκατα των πραγμάτων της Φύσεως. Η Φύσις, η οποία δεν είναι παρά ο εντολοδόχος του Θεού, ηθέλησεν όπως κάθε περιοχή, κάθε τόπος, περιλαμβάνη εν εαυτώ παν ό,τι διά τους ανθρώπους είναι αναγκαίον.
Ηθέλησε, συμφώνως προς τας βουλάς της Θείας Προνοίας, να παράσχη εις κάθε ουρανόν, εις κάθε κλίμα, εις κάθε χώραν τα θεραπευτικά μέσα, μη λησμονήσασα την διαφοράν του γένους. Διότι όπως εις την ανατομίαν υπάρχει διάκρισις μεταξύ άρρενος και θήλεος, καθ’ όμοιον τρόπον πρέπει να λαμβάνηται υπόψει και εις την εφαρμογήν των θεραπευτικών μέσων, διά να μη συγχέωνται τα γένη και ίνα ενεργούν μετά μείζονος δραστικότητος».



Ερμητική Βοτανολογία

[…] Υπάρχει δηλαδή σχέσις μεταξύ της γενικής διαπλάσεως ενός φυτού, του χρώματος αυτού, της γεύσεως, κ.ο.κ. και των αντιστοίχων θεραπευτικών ιδιοτήτων του, αι οποίαι πάλιν εύρηνται εις συγγένειαν προς τας αντίστοιχους φύσεις των ουρανίων σωμάτων, τόσον του πλανητικού ημών συστήματος, όσον και του περιβάλλοντος ημάς αστρικού σύμπαντος. Η έρευνα των σχέσεων τούτων αποτελεί ίδιον κεφάλαιον της Εσωτερικής Φιλοσοφίας, όπερ καλείται «Ερμητική Βοτανολογία».
Ώστε η ερμητική βοτανολογία περικλείει την μελέτην των βοτάνων αυτών καθ’ εαυτών, της σχέσεως αυτών προς το Σύμπαν και προς τον άνθρωπον. Υποδιαιρέσεις της επιστήμης ταύτης είναι α) η ερμητική βοτανογένεια, ήτις ενδιαφέρεται με την κοσμικήν αλληλουχίαν των νόμων, υφ’ ων δίδεται η γένεσις εις τα βότανα, β) η φυτική φυσιολογία, ασχολουμένη με τας εις τα φυτά ενεργούς δυνάμεις εν σχέσει προς την κοσμικήν ζωήν και γ) η φυσιογνωμία των φυτών, ήτις δεν είναι άλλο από την μελέτην των αστρικών σφραγίδων.
Η Βοτανογένεια ασχολείται με την γένεσιν του φυτικού βασιλείου. Ίνα τούτο εκδηλωθή επί τινος πλανήτου, είναι επάναγκες η εξέλιξις του τελευταίου τούτου να έχη προοδεύση επαρκώς. Πρέπει πρώτον να έχη ικανώς ψυχθή, ώστε τα συστατικά του να έχουν κρυσταλλωθή, πρέπει να υπάρχη με άλλας λέξεις μια στερεά γη, ύδωρ και ατμόσφαιρα. Εν νέον κύμα ζωής αντιστοιχεί προς την ομαδικήν φυτικήν ψυχήν που διαχέεται επί του πλανήτου.
Κατά τον Max Retschlag «η φυτική ζωή είναι αποτέλεσμα μιας άλλης επιδράσεως, της ηλιακής ενεργείας και του εσωτερικού θείου της γης. Το υδρογόνον και το οξυγόνον είναι συνηνωμένα προς ύδωρ, όπερ αποτελεί τον αντίθετον ακριβώς πόλον της διαχωρισμένης καταστάσεως του. Η θερμότης του ηλίου θέτει εις ενέργειαν εν μέρος του ύδατος, και προξενεί την εξάτμισιν (ανύψωσιν) αυτού. Τοιαύτα δε μόρια ύδατος προσλαμβάνουν κατά την ανύψωσιν μετά του διοξειδίου του άνθρακος του αέρος, οπότε η κίνησίς των μεταβάλλεται εις προοδευτικήν σπειροειδή κίνησιν. Διά παλμικής ωθήσεως ενός κεντρικού ατόμου εκ του ηλιακού πυρός, λαμβάνουν τότε ιδιαζόντως πρωτεύουσαν θέσιν άτομα οξυγόνου και άνθρακος, αντί του υδρογόνου, πράγμα όπερ προκαλεί αλλαγήν της πολώσεως, Τότε έλκονται εκ νέου τα άτομα ταύτα υπό της γης, απορροφούν το ύδωρ και ούτω δημιουργείται η πρώτη φυτική μάζα. Μετά τον θάνατον της φυτικής ταύτης μορφής ανυψούται εκ νέου το άτομον της πρωταρχικής φυτικής μάζης σπειροειδώς προς τα άνω, έλκονται μετά των εν τω αέρι ήδη υπαρχόντων ατόμων και διά της ιδίας πολωτικής δράσεως λαμβάνουν γένεσιν διαδοχικώς οι μύκητες, τα φύκη και αργότερον τα νεώτερα φυτικά όντα» (Max Retschlag, Die Heilkunst der Geheimwissenschaft, 1924).
Ομολογούμεν ότι την πρωτότυπον ταύτην θεωρίαν του Retschlag επί της φυτογενείας ουδαμού εις άλλο τι σύγγραμμα εύρομεν αναπτυσσομένην και συνεπώς μένει πλήρης η ευθύνη εις τον συγγραφέα διά τας ανωτέρω ιδέας του. Ο Dr Allendy συνάγει αριθμοσοφικά συμπεράσματα εκ της μακροσκοπικής παρατηρήσεως του φυτικού βασιλείου. «Εις τα φυτά, λέγει, τα πλέον εξειλιγμένα ( τα φανερόγαμα), παρατηρούμεν εύκολως πέντε ουσιώδη μέρη: ρίζαν, στέλεχος, φύλλα, άνθη και καρπούς. Εις την μορφολογίαν των ανθέων, ενώ τα μονοκοτυλήδονα παρουσιάζουν άνθη τριαδικά, τα δικοτυλήδονα παρέχουν άνθη πενταπέταλα. Ο Lacuria βλέπει εν προκειμένω εν παράδειγμα αριθμοσοφικών σχέσεων συνδεουσών την μονάδα προς την τριάδα και την δυάδα προς την πεντάδα. Γενικώς, τα άνθη του πενταδικού τύπου, είναι τα πλέον διαδεδομένα. Φυσικής η διάταξις αυτή ανευρίσκεται σαφώς και εις πολλούς καρπούς και ειδικώς εις το συμβολικόν μήλον της Γενέσεως, το οποίον τεμνόμενον καθέτως, δεικνύει εις το κέντρον του μίαν πενταγωνικήν εικόνα, εις τρόπον ώστε ο απηγορευμένος καρπός δεικνύει αλληγορικώς την κάθοδον εις την ύλην, την ενσάρκωσιν εις το φυσικόν σώμα με αποτέλεσμα την διαφόρισιν των φύλων. Καθ’ όμοιον τρόπον και τα φύλλα παρουσιάζουν πενταδικήν (πεντάφυλλον) διάταξιν ή μορφήν πενταγωνικήν (κισσός, άμπελος)».
Η Βοτανική Φυσιολογία διακρίνει εν τη κατασκευή του φυτού τρία μέρη, τα οποία ατομικοποιούμενα διαπλάσσουν όλα τα όργανα του φυτού.
Η ρίζα η οποία εισδύει εν τη γη και απορροφά τας θρεπτικάς ουσίας, αντιστοιχεί προς τον στόμαχον του φυτού. Τα φύλλα τα οποία εμβαπτίζονται εν τη ατμοσφαίρα, ήτοι εν τω αέρι, είναι οι πνεύμονες αυτού. Τη επενεργεία του φωτός και των αερίων επιτυγχάνεται επί των υπό της ρίζης προσληφθεισών ουσιών η διάπλασις νέων πολυπλοκωτέρων χημικών ενώσεων, αι οποίαι χρησιμεύουν εις την συντήρησιν και ανανέωσιν των κυττάρων του φυτού. Το στέλεχος αντιπροσωπεύει το κυκλοφορικόν σύστημα με τον ανιόντα και κατιόντα χυμόν.
Κάθε κόκκος σπέρματος περικλείει εν εαυτώ την δύναμιν δημιουργίας εξ αυτού ολοκλήρου δένδρου, περικλείει εκείνο το οποίον ο Παράκελσος και οι Ερμητισταί εκάλουν διά του όρου Magisterium Magnum (Μέγα Μαγιστέριον).
Ευθύς ως ο σπόρος ενός φυτού σπαρή εις την γην, είναι εις θέσιν το δένδρον να εκδηλωθή. Αλλ’ η γη αυτή καθ’ εαυτήν είναι παθητική και είναι απαραίτητος ο ζωικός σπινθήρ, το «Ενς του σπόρου», να αναφλεγή, ίνα λάβη χώραν η εκδήλωσις των τριών αρχών πάσης ουσίας : του θείου, του υδραργύρου και του άλατος. Προς τούτο είναι απαραίτητον το φως και η θερμότης του ηλίου. Τρία είναι τα «έντια», έκαστον των οποίων αποτελεί μίαν τριάδα αρχών και τα οποία δι’ αλληλενεργείας δημιουργούν το φυτόν: «Ενς του σπόρου, ενς της γης, ενς του ηλίου, περαιτέρω θείον, υδράργυρος και άλας. Ο υδράργυρος της γης μετά του θείου του ηλίου διεγείρουν το άλας του σπόρου, βοηθεία μαγνητικής τινος έλξεως κατά δύο αντίθετους διευθύνσεις: κατά την ρίζαν και κατά τον κορμόν. Εκ της αρμονίας των τριών τούτων Ενς εξαρτάται η υγεία του κορμού και της ρίζης και εξ αυτών ολοκλήρου του δένδρου» (Retschlag).

Βοτανική Φυσιογνωμική.
Δύο σχολαί επεδόθησαν εις τον καθορισμόν της αστρικής σφραγίδος των φυτών, εκάστη κατά τον ιδιάζοντα αυτής τρόπον: η των αστρολόγων και των αλχημιστών. Η πρώτη κατατάσσει αυτά βάσει των μορφικών των χαρακτήρων, εις τους γνωστούς αστρολογικούς πλανήτας και τα ζώδια μετά των οποίων αποκαθιστούν σαφείς σχέσεις. Η δευτέρα διδάσκει τον τρόπον διαγνώσεως της ιδιότητος των φυτών δια της οσφρήσεως (θείον), διά της γεύσεως (άλας) και διά της αφής (υδράργυρος), ως και εν μέρει λόγω της ομοιότητος αυτών προς μερικά όργανα του ανθρωπίνου οργανισμού.


Η αστρολογική θεωρία των αστρικών χαρακτήρων
Η βάσις της αστρολογικής ερμηνείας των αστρικών σφραγίδων δίδεται υπό του Παρακέλσου διά της ακολούθου περικοπής: «Κάθε αστήρ δύναται να συγκριθή επί της γης με εν φυτόν · και κάθε φυτόν είναι είς γήινος αστήρ και ανήκει εις τον ουρανόν. Κάθε αστήρ είναι εν ουράνιον φυτόν υπό πνευματικήν μορφήν, μόνον η ύλη είναι διάφορος (Ι, 675). Συνεπώς, κάθε φυτόν δύναται να αποδοθή εις ένα αστέρα και τανάπαλιν, δηλαδή εν αυτώ προεξάρχουν αι χαρακτηριστικαί δονήσεις του πλανήτου. Επί τη βάσει των αρχών αυτών κατετάγησαν όλα τα θεραπευτικά φυτά υπό τους γνωστούς πλανήτας και ζωδιακά σημεία του στερεώματός μας. Εννοείται ότι η αστρική αυτή επίδρασις επί των όντων παρουσιάζεται ανάμικτος, εις τρόπον ώστε εν φυτόν να δύναται συγχρόνως να επηρεάζεται υπό δύο ή και περισσοτέρων πλανητών ή ζωδίων. Εις όλα τα σχετικά αστρολογικά συγγράμματα δύναταί τις να εύρη τοιαύτας ταξινομήσεις.

Αλχημική θεωρία των αστρικών σφραγίδων

Η αλχημική σχολή άγεται εις τον προσδιορισμόν των αστρικών ιδιοτήτων των φυτών κυρίως εκ τριών χαρακτήρων, εκ της οσφρήσεως (θείον) {όλα τα αρωματικά φυτά επενεργούν επί της ψυχικής υποστάσεως του ανθρώπου · διότι το άρωμα έχει τι το πνευματικόν}, εκ της γεύσεως (άλας) και εκ της αφής (υδράργυρος). […] Υπάρχουν όμως και άλλα χαρακτηριστικά σημεία των φυτών, τα οποία δεν δύναται να υπαχθούν εις τας κατηγορίας ταύτας και άτινα χαρακτηρίζονται κυρίως εκ της εξωτερικής αυτών μορφής. Ούτω διακρίνομεν:
Φυτά υπενθυμίζοντα διά της μορφής των εν μέλος του ανθρωπίνου ή ζωικού σώματος, παριστάμενον είτε εις το άνθος, είτε εις τα φύλλα, είτε εις την ρίζαν. Τα φυτά ταύτα θεωρούνται ως θεραπευτικά επί των αντιστοίχων οργάνων.
Φυτά τα οποία διά της μορφής των ή του χρώματός των εικονίζουν ασθενές όργανον ή μέλος, μίαν ασθένειαν ή εν δηλητηριώδες ζώον, χαρακτηρίζονται από αντιπάθειαν εναντίον της υφισταμένης ανωμαλίας και ενεργούν θεραπευτικώς.