Σύκο (Ficus)

Η Συκή η κοινή είναι δένδρο φυλλοβόλο, αρκετά μακρόβιο και ανθεκτικό στις αντίξοες κλιματικές συνθήκες οπωροφόρο δέντρο· εμφανίζεται αυτοφυώς κυρίως στις μεσογειακές χώρες, στην Μέση Ανατολή και την Ασία καθώς ευδοκιμεί σε θερμό και δροσερό κλίμα. Η εποχή ωρίμανσης των καρπών είναι οι δύο τελευταίοι μήνες του καλοκαιριού, οπότε και μπορεί να τα βρει κανείς νωπά· τον υπόλοιπο χρόνο στην αγορά υπάρχουν αποξηραμένα. Εμφανίζονται πάνω από 700 ποικιλίες με τις κυριότερες να εντοπίζοτναι στην Πελοππόνησο και την Εύβοια. Αυτά που τις διαφοροποιούν είναι το σχήμα (σφαιρικό ή αχλαδόμορφο), το χρώμα του φλοιού τους (λευκό ή μελανο), το πόσες φορές ετησίως δίνουν παραγωγή (μονόφορες ή δίφορες) και το αν προορίζονται για νωπή κατανάλωση, αποξήρανση ή και τα δύο. 

Το δέντρο ήταν γνωστό από τους προϊστορικούς χρόνους. Στην περιοχή του Παρισιού βρέθηκαν απολιθώματα φύλλων και καρπών συκιάς από την Πλειστόκαινο εποχή της Τεταρτογενούς Περιόδου. Αυτό πιστοποιεί ότι το φυτό υπήρχε ήδη από τα προϊστορικά χρόνια στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα στον προϊστορικό οικισμό Πολιόχνη, στο νησί της Λήμνου, έχουν βρεθεί απανθρακωμένα σύκα. Στον ελλαδικό χώρο καλλιεργείται πριν απο την Ομηρική εποχή. Στην αρχαιότητα ήταν ευρέως γνωστή και φημισμένη για την ποιότητά της, η ποικιλία "Βασιλική" η οποία καλλιεργείτο κυρίως στην Αττική. Η συκία θεωρούνταν τόσο σπουδαίο φυτό ώστε η εμπορία του φυτού και των καρπών του απαγορευόταν δια νόμου. Μάλιστα, οι αθηναίοι πολίτες που κατήγγειλαν τους κλέφτες και τους παράνομους εξαγωγείς σύκων καλούνταν "συκοφάντες" και αμείβονταν για την "πληροφόρηση" που προσέφεραν στις αρχές. Με το πέρασμα των χρόνων το εμπόριο σύκων νομιμοποιήθηκε και το φρούτο αποτέλεσε σημαντική πηγή εισοδήματος.

Σήμερα αμφισβητείται η φημολογούμενη ως ασιατική καταγωγή της συκιάς, επειδή κατά τον Ηρόδοτο, δεν καλλιεργούνταν ούτε στην Λυδία ούτε στην Περσία· μάλιστα ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι βασικός λόγος της εκστρατείας του Ξέρξη στην Ελλάδα ήταν η κατάκτηση της Αττικής, ώστε να έχει πρόσβαση όχι μόνο σε αποξηραμένα αλλά και σε νωπά σύκα. 

ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ (πηγή)

Τα γλυκόσαρκα Βασιλικά μαύρα, με την πράσινη επιδερμίδα και τις μοβ ραβδώσεις, που ωριμάζουν τον Αύγουστο και προορίζονται κυρίως για νωπή κατανάλωση. Τα συνήθως νωπά Βασιλικά λευκά που τα βρίσκει κανείς τον Αύγουστο και τα Λιβανά με τη γλυκιά και κεχριμπαρένια σάρκα, τα οποία ωριμάζουν το διάστημα μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου. Τα Αϊδανιά Λέσβου με τον μεγάλο σφαιρικό καρπό, την κεχριμπαρένια σάρκα και την κίτρινη όψη και τα πολίτικα που καταναλώνονται νωπά ή αποξηραμένα με τον σφαιρικό καρπό, την κεχριμπαρένια σάρκα και τον πρασινοκίτρινο φλοιό. Επίσης, τα σύκα, εκτός από νωπά και αποξηραμένα, καταναλώνονται και με δεκάδες άλλους τρόπους. Χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πάστας, γλυκών κουταλιού, παστελιών, μαρμελάδων κ.λπ. Στην Κέρκυρα, με ξερά σύκα, μούστο, ούζο και μαύρο πιπέρι, φτιάχνουν ένα είδος τάρτας, τη συκομαΐδα, στη Χίο με απόσταξη έπειτα από ζύμωση σύκων και σταφυλιών παρασκευάζουν ένα τοπικό ποτό, τη σούμα, στα νησιά του Αιγαίου έχουν τις νόστιμες παστελαριές (ξερά σύκα, σουσάμι, καρύδια και κανέλα).

ΟΦΕΛΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Τα σύκα έχουν πλούσια και γεμάτη γεύση λόγω της απαλής τους σάρκας και των τραγανών σπόρων.  Έχουν μεγάλη θρεπτική αξία καθώς περιέχουν βιταμίνες Α, Β1 και Β2 και ασβέστιο, νάτριο, σίδηρο, φώσφορο, μαγγάνιο, κάλιο κ.ά. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε κάλιο βοηθούν στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και σε συνδυασμό με την περιεκτικότητάς του σε ασβέστιο βοηθούν στην ενίσχυση των οστών και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. 

Χάρη στις ήπιες καθαρκτικές τους ιδιότητες τα σύκα βοηθούν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Είναι από τα πιο πλούσια σε φυτικές ίνες φρούτα γι' αυτό και η καθημερινή κατανάλωσή τους συμβάλλει στον έλεγχο του βάρους και στην αποτοξίνωση του οργανισμού.

Επιπλέον, σύμφωνα με μελέτες φαίνεται η κατανάλωση σύκων φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα τριγλυκεριδίων και ινσουλίνης στο αίμα βοηθώντας στην καταπολέμηση καρδιαγγειακών προβλήματων και του διαβήτη αντίστοιχα.

Μαρμελάδα Σύκο "Θαλλώ"

 

Συστατικά: Σύκα, Ζάχαρη, Κανέλα, Γαρὐφαλλο, Λεμόνι. 

ΣΥΝΤΑΓΗ

Υλικά

1 κιλό ώριμα σύκα

1/2 κιλό ζάχαρη (ή και λιγότερο αν τα σύκα είναι γλυκά)

2 ξυλάκια κανέλλας

5-6 καρφάκια γαρύφαλλο

1/3 κούπας νερό (ή κονιάκ)

1/4 φλυτζανάκι χυμό λεμόνι

 

Βασικές αρχές για παρασκευή μαρμελάδας

Πλένουμε τα σύκα, κόβουμε το κοτσάνάκι και λίγο το κάτω μέρος και αν θέλουμε ξεφλουδίζουμε. Τα κόβουμε σε μικρά κομμάτια και τα βάζουμε σε μεγάλη κατσαρόλα. 

Ρίχνουμε από πάνω την ζάχαρη, ραντίζουμε με το νερό και τα αφήνουμε για καμιά ώρα. 

Δένουμε σε ένα τούλι τα μυρωδικά (ώστε να μπορέσουμε να τα βγάλουμε εύκολα) και βάζουμε την κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά. Μόλις πάρει 1-2 βράσεις ανακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα και χαμηλώνουμε σε μέτρια φωτιά. Αφαιρούμε τον αφρό με την κουτάλα. 

Συνεχίζουμε το βράσιμο μέχρι να δέσει και να ξεκολάει απ' την κατσαρόλα. Αν τινάζετε το μείγμα από την κατσαρόλα κατεβάζουμε την φωτιά περισσότερο. 2-3 λεπτά πριν κατεβάσουμε το μείγμα από την φωτιά προσθέτουμε το χυμό λεμόνι. 

Αδειάζουμε σε αποστειρωμένα βάζα.