Παρθένο Δάσος Φρακτού

ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Το Παρθένο Δάσος βρίσκεται στην θέση "Φρακτό" του δάσους του Παρανεστίου του νομού Δράμας, στο βορειότερο άκρο της Ελληνικής Κεντρικής Ροδόπης, σε απόσταση 100 περίπου χιλιομέτρων από την Δράμα και σε υψόμετρο από 1.500 έως 1.950μ. Το Δάσος αυτό καταγράφηκε ως Παρθένο (έκταση 11.000 στρέμ.) το 1979 και το 1980 κηρύχθηκε ως Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης, λόγω της τεράστιας οικολογικής και ιστορικής του αξίας. Αποτελεί το μοναδικό Παρθένο Δάσος στην Ελλάδα και το σπουδαιότερο στο είδος του στην Ευρώπη και βρίσκεται υπό καθεστώς απόλυτης προστασίας, καθώς δεν επιτρέπεται καμιά ανθρώπινη δραστηριότητα παρά μόνο η επιστημονική έρευνα.
Ύστερα από ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, διαμορφώθηκαν στο δάσος οι παρακάτω Ζώνες:
1) Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης (1η κηλίδα 5.020 και 2η κηλίδα 872 στρεμ)
2) Ζώνη Ειδικής Προστασίας 4.830 στρεμ.
3) Περιφερειακή Ζώνη Προστασίας 9.342 στρεμ.
4) Ζώνη Αεφορικής Διαχείρισης 110.010 στρεμ.
5) Καταφύγιο Άγριας Ζωής 53.122 στρεμ.
Η πρώτη και δεύτερη Ζώνη είναι σε καθεστώς Απόλυτης Προστασίας και η είσοδος επιτρέπεται μόνο σε ερευνητές κατόπιν αδείας.
Στην τρίτη Ζώνη επιτρέπεται η κίνηση επισκεπτών μέσω μονοπατιών και δρόμων σεβόμενοι α) την ανάγκη για ηρεμία της πανίδας και β) την παρουσία της άγριας αυτοφυούς χλωρίδας. Η υλοτομία, η βοσκή, το κυνήγι και το ψάρεμα δεν επιτρέπονται.
Στην τέταρτη Ζώνη επιτρέπονται όλες οι δραστηριότητες που είναι συμβατές με τους κανόνες της αειφορίας, της Δασικής επιστήμης και των νόμων.
Στη πέμπτη Ζώνη δεν επιτρέπονται: η βοσκή, το κυνήγι, το ψάρεμα, η σύλληψη παντός ζώου, η ρύπανση του περιβάλλοντος και να αποφεύγεται η κοπή αγριολούλουδων.

Στην περιοχή υπάρχει το Δασικό Εργοτάξιο Φρακτού όπου οι επισκέπτες μπορούν να διαμείνουν δωρεάν και η κατασκήνωση εντός των ορίων του Εργοταξίου κατόπιν συνεννοήσεως με το Δασαρχείο Δράμας.

Η επιστημονική αξία του παρθένου δάσους του Φρακτού για την μελέτη και έρευνα της φυσικής αναγέννησης και εξέλιξης της δομής του δάσους, κάτω από εντελώς φυσικές συνθήκες, είναι πραγματικά ανυπολόγιστη και παρουσιάζει πανευρωπαϊκό ενδιαφέρον. Ο ορισμός "Παρθένο Δάσος" έχει γίνει αντικείμενο ποικίλουσας διατύπωσης εκ μέρους Ευρωπαίων επιστημόνων από τα μέσα του περασμένου αιώνα (Seidel, 1848) ως πολύ πρόσφατα από τον Leipundgut (1982), ο οποίος όρισε ότι "Παρθένο Δάσος είναι το δάσος εκείνο του οποίου η βλάστηση, η μίξη και η δημιουργία εξαρτώνται αποκλειστικά και μόνον από φυσικούς, σταθμικούς και οικολογικούς παράγοντες. 'Ετσι μπορεί να θεωρηθεί ως φυσικό εργαστήρι που στο μέλλον θα παίρνει όλο και μεγαλύτερη αξία, καθόσον θα αυξάνει η σημασία της έρευνας του περιβάλλοντος".

ΧΛΩΡΙΔΑ

Τα παρθένα δάση διακρίνονται στα πραγματικά ή πρωτογενή, η όλη εξέλιξη των οποίων δεν επηρεάστηκε καθόλου από τον άνθρωπο, και στα λεγόμενα παρθένα ή δευτερογενή, τα οποία έχουν κάποτε υποστεί ήπιες ανθρωπογενείς επιδράσεις, χωρίς όμως να αφήσουν εμφανή ίχνη.

Το Δάσος του Φρακτού είναι κυρίως δάσος οξίας, ελάτης και ερυθρελάτης. Η μορφή του διαφέρει από τα υπόλοιπα δάση της χώρας μας, καθώς χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη διαφόρων ειδών πλατύφυλλων και κωνοφόρων δέντρων σε διαφορετικές φάσεις της ζωής και της εξέλιξής τους· στο δάσος μπορεί να συναντήσει κανείς τις εξής φάσεις: φάση της αναγέννησης, φάση της νεότητας, ώριμη φάση ή φάση του αρίστου, φάση του γήρατος, φάση της διάσπασης και κηπευτή φάση. Από αυτές κυριαρχεί η φάση του γήρατος που οδηγεί στη διάσπαση του δάσους.

Το δασικό τοπίο συμπληρώνει η μεγάλη ποικιλία αειθαλλών, φυλλοβόλων, πλατύφυλλων και κωνοφόρων δέντρων, όπως μαύρη πεύκη, έλατο, βελανιδιά, ιτιά, σφενδάμι, ρόμπολο, σημύδα κ.α., και η πλούσια χαμηλή βλάστηση που περιλαμβάνει θάμνους, αμέτρητρα άγρια μανιτάρια και χιλιάδες αγριολούλουδα.

ΠΑΝΙΔΑ

Αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιοχές της χώρας και της Ευρώπης από άποψη βιοποικιλότητας φυτικών και θηλαστικών ειδών, οικοσυστημάτων, εναλλαγής και αισθητικής τοπίου.

Η άγρια πανίδα βρίσκεται σε μεγάλους πληθυσμούς σε αυτήν την περιοχή και περιλαμβάνει 32 θηλαστικά που χάρη στο μεγάλο υψομετρικό εύρος, στην εναλλαγή ορεινών και πεδινών τμημάτων (χαράδρες, πλαγιές, λιβάδια, ρέματα) δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις διαβίωσης και αναπαραγωγής. Εκτός των άλλων στο δάσος ενδιαιτούν καφέ αρκούδες, λύκοι, ελάφια, αγριοκάτσικα, αγριογούρουνα, λαγοί, αλεπούδες, κουνάβια, ασβοί, νυφίτσες, τσακάλια, κ.α. Στην μεγάλη αυτή ποικιλία και την συνύπαρξη όλων των κρίκων της διατροφικής αλυσίδας οφείλεται και η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας της περιοχής.

Και η οικογένεια των πτηνών παρουσιάζεται το ίδιο μεγάλη και ποικίλη στο δάσος, όπου αριθμούνται πάνω από 100 είδη πτηνών, όπως ο χρυσαετός, ο πετρίτης, ο μπούφος, η φάσσα, ο κότσυφας, ο σταυραετός, το γεράκι, το τρυγόνι, η κίσσα,ο σπίνος, η αγριόκοτα, κ.α. 

Οι έντονοι γεωλογικοί σχηματισμοί και η εναλλαγή τους, το ύψος των δέντρων, η πυκνή βλάστηση δίνουν μια αγριάδα και φυσικότητα στο δάσος που διαφέρει από τα κοινά δάση. Το Αχλαδόρεμα, μαζί με μικρότερα ρέματα, διασχίζει το Φρακτό δημιουργώντας 6 καταρράκτες που συμπληρώνουν αρμονικά την αισθητική του τοπίου αλλά και την οικολογική πληρότητα.

ΥΠΕΡΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΒΟΥΝΟΥ ΠΑΡΘΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ

Από το 2007 διοργανώνεται το «Μονοπάτι του Παρθένου Δάσους» ή «Virgin Forest Trail» (VFT σε συντομία). Είναι ένας αγώνας ορεινού τρεξίματος υπεραπόστασης, ατομικού χαρακτήρα, ο οποίος βασίζεται αποκλειστικά στην ανθρώπινη δύναμη και διαδραματίζεται σε συνθήκες απομόνωσης, στα πυκνά δάση της οροσειράς της Ροδόπης, στην περιοχή Παρανεστίου Δράμας. Η φιλοσοφία και το ήθος του VFT βρίσκονται σε πλήρη εναρμόνιση με τη φύση και όλοι οι αθλητές που συμμετέχουν, είναι υποχρεωμένοι να αποδεχτούν τις αρχές του σεβασμού του φυσικού περιβάλλοντος, της συντροφικότητας με τους συναθλητές τους και της μοναχικότητας της αθλητικής προσπάθειας. Ο αγώνας πραγματοποιείται κάθε Οκτώβριο, από το 2007, έχοντας σκοπό την καθιέρωσή του ως ενός σημαντικού αθλητικού θεσμού. Περισσότερα εδώ.

ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ

Περισσότερα εδώ.